Analizë për librin Kështjella nga Ismajl Kadare
Ne vepren keshtjella behet fjal per luften e zhvilluar ne mes shqiptareve dhe turqve.Turqit qe tja marrin keshtjellen shqiptareve ishin munduar shum madje kishin propozuar qe te miqesoheshin mes vete mirpo nuk paten sukses. Derisa ne fund vendosen qe keshtjella te merrej me luft.Ushtrit osmane u vendosen para keshtjelles,ngriten qadra te shumta dhe e formuan kampin e dyt i cili perbehej nga dhjet ushtare e me shum armatim.Ne krye te kesaj ushtrie ishte Tersum Pasha,turqit me vete kishin edhe deve te ngarkuara me municion dhe shum gjera tjera qe ju nevoiteshin per luft. Tersam Pasha dha urdhrin qe te fillonte lufta per shpartallimin e keshtjelles.
Ndersa punonjesi i trupave ishte Saragjiu se bashku me ndihmesen e tij,te cilen punonin me kujdes.Ne mes te kesaj ushtrie ndodhej edhe Krehi Kemi qe shkruante histori te ndryshme per kete luft.Keshtu kaloj nje koh derisa nje dit Tresum Pasha fitoj,mdledhja u mbajt dhe aty u vendos qe sulmi kunder keshtjelles te fillonte me zemer. Menjeher pas mbledhjes filluan te gjith ushtaret kishin dal nga qadrat dhe mendonin qe ka sulm dhe do ti sjell friken. Te nesermen turqit kishin vendosur shkall ne muret e keshtjelles,ky gjest ju shkaktoj deme te dy aneve.Turqit u munduan shum por pa sukses ne anen tjeter edhe shqiptaret filluan sulmet e tyre gjat nates ne krye Skenderbeu dhe ushtria turke mbeti pa municion,armatim dhe pa ushqim keshtu turqit u munduan ta gjejn menyren tjeter per ta siguruar ushqimin e ben nje furr. Nje dit te gjith turqit qe ishin ne furr ku pas kesaj fatkeqsie qe ju ndodhi ushtris osmane, Tersum Pasha u dha nje urdher per organizimin e sulmeve te reja dhe shum te fuqishme ku nga te dy anet kishte filluar,brenga per te plagosurit ,mirpo as ateher nuk derzoheshin pasi qe fitorja e shum pritur nga ana e turqeve pa shihej se ishte e pa arritur.Tersumi ishte lodhur momentalisht nuk dinte qfar te bente,ne kamp u propozoj per gjetjen e ujit-sjelljes qe ta ndaleshin qe keshtjellja te mbetej pa uj ku kjo menyr nuk ju sjell sukses sepse shqiptaret e kishin ndryshuar uj-sjellsin.Ne kete ngjarje ndodhej edhe nje plak me emrin Tavangji nese e marrim nje kali qe i jepim krip per te ngrene e mos ti jepim 4dit uj dhe ushqim e leshojm afer keshtjelles ku e gjejm uj-sjellsin permes nuhatjes. Me pas ,pas gjetjes se uj-sjellsit turqit nderprejn ujin kur e mori vesh Skenderbeu qe ne mbremje ai filloj sulmet e ashpra kunder osmaneve qe zgjat deri ne mengjes. Te gjitha sulmet kunder shqiptareve ishin te pa suksesshme,nje doktor i ushtris osmane tha se ka gjetur menyren qe ta marrin keshtjellen Seri Selimi(doktor)Ju propozoj qe te hidhni minj dhe qene ne uje ne menyre qe uji te helmohet,mirpo shqiptaret kishin rezervu puse per etje keshtu qe ushtria osmane e lodhur u detyrua te kthehej nga ana qe kishte ardhur te deshpruar dhe pa fituar.Ndersa shqiptaret ishin te lumtur per mbrojtjen e keshtjelles,edhe pse te raskapitur e te uritur mirpo sidoqoft i munden ushtrin osmane,pra perfundoj lufta ne mes shqiptareve